Giresun İl Tarım Müdürlüğü: "Gördüğün yerde yok et!"

Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) tarımsal üretimde ciddi zararlara yol açan bir tehdit olarak öne çıkıyor. Bu zararlı böcek kışı ergin halde korunaklı alanlarda geçirirken, ilkbaharda kışlaklardan çıkarak beslenmeye başlıyor. Haziran başı ile 15 Temmuz arasında yumurta bırakan dişiler, sezon boyunca 6-7 kez yumurta paketi bırakıyor. Bu süreçte, zararlı 300’e yakın bitki türünde, özellikle fındık, kivi, elma ve sebzelerde zarara neden olmaktadır.  Giresun İl Tarım Müdürlüğü, çiftçilerin kahverengi kokarca ile etkili bir şekilde mücadele etmelerini ve tarımsal verimliliği artırmalarını sağlamak amacıyla, bu böceğin zararlarını ve mücadele yöntemlerini şu şekilde sıraladı:  Kahverengi Kokarca (Halyomorpha Halys) Yaşam Döngüsü: Zararlı kışı ergin halde korunaklı alanlarda geçirmektedir. Erginler ilkbaharda kışlaklardan çıkarak beslenmeye başlar ve Haziran başı-15 Temmuz arasında yumurta bırakır. Temmuz ayı itibariyle yumurtadan çıkış yapan nimfler bulundukları bölgede çoğalmaya ve yayılmaya başlar. Bir dişi bölgemizde sezon boyunca 6-7 kez yumurta paketi (toplamda ortalama 150-200 adet yumurta) bırakır. Sonbaharda tekrar kışlaklara çekilir Konukçuları: Zararlı polifag ve istilacı olduğu için, tarımsal üretimde 300’e yakın bitki türünde; bölgemizde ise fındık, kivi, maviyemiş, fasülye, elma, şeftali, mısır, Trabzon hurması, biber, domates başta olmak üzere birçok sebze, orman ve süs bitkisinde zarara neden olmaktadır. Bulaşma Yolları: Erginlerin uçma kapasitesi yüksek olduğundan (günlük 2-3 km) bulaşmaların çoğunluğu erginler vasıtasıyla olur. Ayrıca kışlamak için cansız materyalleri tercih eden erginler nakliye ile çok uzak mesafelere taşınabilir. Zararı: Zararlının hem ergini hem de nimfi birçok üründe bitki özsuyunu emerek beslenmeleri sonucu; anormal ve yaralanmış meyveler oluşturmakta, renk değişimi ve acılaşma meydana getirmektedir. Ürünler verim, kalite ve pazar değerini önemli ölçüde yitirmektedir. Ayrıca zararlı sonbaharda kışlamaya çekilirken topluca evlere ve binaların içine girerek rahatsızlık oluşturmakta ve pis koku yaymaktadır. Fındıktaki Zararı: Zararlı birinci ve ikinci dönem nimfleri hariç tüm evrelerinde fındık üzerinde beslenebilmekte ve gelişmesini fındık üzerinde tamamlayabilmektedir. Kahverengi kokarca fındık yeşil kokarcasına benzer biçimde zarar yapmakta, boş meyve oluşumu, buruşuk meyve oluşumu ve lekeli (urlu) iç şeklinde zarar ortaya koymaktadır. Mücadelesi: Zararlının pek çok istilacı türe göre daha büyük risk taşıması nedeniyle mutlaka tüm mücadele yöntemlerinin entegre olarak uygulanması gerekmektedir. Kışlama Öncesi-Sonrası Biyosidal İlaçlama: Sonbaharda sıcaklıkların düşmesi ile birlikte kışlaklara çekilecek olan kokarcaların toplandığı alanlarda, evlerin dış cephelerinde, balkonların dış kısımlarında insan ve hayvan yaşamının olmadığı alanlarda ve ilkbaharda kışlaklardan hareket kabiliyeti düşük olacağından çıkış yapacağı noktalarda imhasına yönelik ruhsatlı biyosidal ürünler ile ilaçlama yapılmalıdır. Mekaniksel Mücadele: Kahverengi Kokarca zararlısı kışlamak için Eylül-Nisan ayından itibaren depo, serenti, ahır, boş kullanılmayan evler, çatılar, merekler vb. kapalı alanlarda toplanmaktadır. Bu dönemde zararlının toplandığı alanlar sık sık kontrol edilerek, imha edilmelidir. Biyoteknik /Cezbet- Öldür Mücadele Yöntemi: Mücadele çalışmaları sonbaharda kışlaklara girmeden önce ve ilkbaharla kışlaklardan çıkış ile birlikte entegre olarak bahçelere asılacak olan feromon tuzaklarla da yürütülmelidir. Hasat bitiminden sonra (Ağustos sonu itibariyle) feromon ve feromon tuzak kullanılarak cezbet-öldür yöntemiyle kokarcaların kışlağa çekilmeden önce feromonun asıldığı noktalarda toplanması sağlanarak, toplanan kokarcaların ruhsatlı biyosidal ürünler veya BKÜ’ler kullanılarak yok edilmesi gerekmektedir. Kimyasal Mücadele: Kışlamış erginlere karşı İlkbaharda havaların 18 derecenin üzerine çıkması ile beraber ruhsatlı bitki koruma ürünleriyle Nisan ayından Haziran Sonuna kadar 1’er aylık periyotlarla fındık bahçelerinin ilaçlanması çok önemlidir. Ayrıca nimf mücadelesinin kullanılan Bitki Koruma Ürünlerinin hasat aralığı süresi (bekleme süresi) dikkate alınarak 15 Temmuz’a kadar bitirilmesi gerekmektedir. Hasat sonrası Eylül ayında Filiz güvesi ile birlikte ruhsatlı bitki koruma ürünleriyle ilaçlama yapılmalıdır. Biyolojik Mücadele: Biyolojik mücadele laboratuvarlarında kahverengi kokarcanın predatörü olan T.japonicus (samuray arısı) üretilmesi sağlanmaktadır. Bu sayede çevre ve canlı sağlığına risk oluşturmayacak mücadele yöntemi uygulanacaktır. 15 Haziran’dan sonra Samuray Arıları mezarlıklar ve ilaçlanmayan alanlara salınacaktır.