Cem Şenocak: 3 İlde Fındık Sorunu Çözülürse Türkiye ve Dünya'da da Çözülür!

Şenocak, bu bölgelerdeki sorunların çözülmesi halinde fındıkta sıkıntı yaşanmayacağını belirtti. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği (KFMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Cem Şenocak, fındık üretimiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Şenocak, özellikle Doğu Karadeniz’deki Ordu, Giresun ve Trabzon illerinin dünya fındık üretimindeki kritik rolünü vurgulayarak, bu bölgedeki sorunların çözülmesi durumunda hem Türkiye’de hem de dünyada fındık üretimiyle ilgili herhangi bir problem kalmayacağını belirtti. Şenocak, “Sorun Ordu, Giresun’dadır. Burada 2-3 tane önemli kriter var. Bir tanesi, Doğu Karadeniz’in, fındığın ana vatanı olması ve Türkiye fındığının %40'ının Ordu ve Giresun ve Trabzon’un üretmesi. Ancak, bu bölgede yaşayan üreticiler dünyanın en mağdur fındık üreticileri haline geldi. Bunun temel nedenleri arasında miras yoluyla arazilerin bölünmesi, köylerden şehirlere göç, bahçelerin ve köklerin eskimesi, makinalı tarımın yapılamaması ve yaşlı nüfusun çoğunlukta olması sayılabilir. Bu nedenlerle, bölge halkı fındıktan geçimini sağlayamaz hale geldi. Ancak burada dünya fındık üretiminin %40'ını üreten üç ilden bahsediyoruz” dedi. Fındık Üretiminde Üç Farklı Yapı Şenocak, fındık üretiminde üç farklı üretici yapısından bahsetti. İlk olarak, Ordu, Giresun ve Trabzon’daki üreticilerin maliyetlerinin çok yüksek olduğunu, bu yüzden mağdur olduklarını belirtti. “Ordu, Giresun ve Trabzon'daki üreticiler fındığı 80-100 TL maliyetle üretirken, Terme, Çarşamba gibi düz ovalarda makinalı tarım sayesinde bu maliyetler 35-40 TL'ye kadar düşüyor. Amerika ve Şili gibi ülkelerde ise büyük çaplı üreticiler yılda 300-500 ton fındık üretebiliyor ve maliyetleri 25-30 TL’ye kadar iniyor. Üç farklı üretici yapısı arasında büyük maliyet farkları var” ifadelerini kullandı. Haksız Rekabet ve Göç Sorunu Şenocak, bu maliyet farklarının haksız rekabet yarattığını ve Karadeniz’deki fındık üreticilerinin ekonomik olarak zorlandığını belirtti. “Ordu, Giresun ve Trabzon’daki üreticiler yılda 20-30 bin lira gelir elde etmeye çalışırken, düz ovalardaki üreticiler 300-500 bin lira gelir elde ederken Amerika Şili gibi ülkelerde ise fındıktan gelir üretici aile başı milyon dolarlar kazanabiliyor. Aynı fiyata satılan ürünler arasında üreticinin geliri anlamında böyle büyük farklar oluşması haksız rekabete yol açıyor. Bu durum, Karadeniz’deki üreticileri göçe zorlayarak bölge nüfusunun azalmasına neden oluyor” büyük şehirlerin artmış olan yükünü daha da artırmaya devam ediyor. Çözüm: Alan Bazlı Destekleme Şenocak, çözüm olarak alan bazlı desteklemenin artırılması gerektiğini vurguladı. 2009 yılında ilk başladığında bir dönüm arazi için verilen 100 dolar desteklemenin bugün sadece 5 dolara düştüğünü hatırlatan Şenocak, bu desteğin artırılması gerektiğini söyledi. “Ordu, Giresun ve Trabzon’daki üreticilere, 10 dönüm ve altı arazi sahiplerine dönüm başına 150 dolar, 10-20 dönüm arası, arazi sahiplerine 100 dolar, 20 dönüm ve üstüne ise 50-70 dolar arasında bir destek verilmesi gerekiyor. Bu şekilde, üreticiler maliyetlerini dengeleyebilir ve geçim sağlayabilir. Bu model uygulanmazsa, bölgedeki fındık üretimi tehlikeye girer ve göç devam eder” diye konuştu. Şenocak, alan bazlı destekleme modelinin muhakkak uygulanması gerektiğini ve özellikle Ordu, Giresun ve Trabzon’da yaşayan zor şartlar da alternatifi olmayan üreticilere yönelik ayrıcalıklı bir destek olduğunun bilincinde olunması gerektiğinin önemini vurguladı. “Düz ovalardaki üreticiler makinalı tarım sayesinde zaten avantajlı durumdalar. Ancak dağlık kayalık bölgelerde yaşayan üreticiler, fındık dışında bir geçim kaynağı bulmakta zorlanıyor. Bu yüzden, bölgedeki fındık üreticilerinin alan bazlı destekleme modeliyle desteklenmesi gerekiyor. Eğer Ordu Giresun ve Trabzon’daki fındık sorunu çözülürse, Türkiye’de ve dünyada fındık üretimiyle ilgili hiçbir sorun kalmaz” dedi.